به نقل از «مهر»

حجاب مایه تکریم

تاریخ انتشار: ۲۸ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۱۶۷۴۲

به گزارش خبرگزاری مهر، زینب نجیب، پژوهشگر فلسفه دین طی یادداشتی درباره حجاب اظهار داشت: یکی از چالش‌هایی که در زمینه طرح حجاب در جامعه مطرح می‌شود در باب لزوم حفظ کرامت انسان‌ها است. بدین‌ترتیب که برخی معتقدند با تعیین حدود حجاب و پوشش، به منزلت و کرامت افراد تعدی می‌شود.

برای پاسخ به این مساله ابتدا به مقدمه‌ای در باب بحث کرامت می‌پردازیم سپس درباره رابطه حجاب و حفظ کرامت انسان‌ها طرح بحث خواهیم کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تکریم یعنی گرامی داشتن، محترم داشتن، عزیز و ارجمند شمردن. بدین ترتیب برخی می‌گویند دخالت در سلیقه و انتخاب در نوع و حد پوشش، تعرض به اختیار انسان‌ها است و با این شیوه از اشخاص، سلب کرامت خواهد شد. این عقیده ریشه در نوع نگاهی دارد که مکتب لیبرالیسم به ترویج آن پرداخت.

آغاز مکتب لیبرالیسم را قرن هجدهم میلادی در عصری معروف به عصر روشنگری و بر پایه‌ی فردگرایی (اومانیسم) می‌دانند که محصول جنبش اصلاح دینی در غرب بود.

تکریم انسان در این مکتب بر چند اصل تکیه دارد:

۱. از نظر لیبرالیسم، تکریم انسان در گرو آزادی اوست، حتی اگر آن آزادی با فطرت و عقل مغایر باشد. فقط شرط آن است که به آزادی جامعه و دیگران ضرر نرساند، از نظر این مکتب اگر فردی بخواهد به جسم و جان خود لطمه‌ای وارد کند، آزاد است.

۲. از نظر لیبرالیسم، اگر فرد را در پیروی از هوس‌های شخصی، آزاد بدانیم او را تکریم کرده‌ایم.

۳. از نظر لیبرالیسم، اگر فرد را در نوع پوشش آزاد بدانیم کرامت او را حفظ کرده‌ایم.

۴. در مکتب لیبرالیسم چون میل انسانی حرف اول را می‌زند، افراد در خوردن و آشامیدن آزادند و اگر بخواهیم برای انسان ارزش قائل شویم باید به انتخاب او احترام بگذاریم.

۵. از نظر لیبرالیسم، اگر فرد را در اخلاق جنسی خود آزاد بگذاریم، برای انتخاب او ارزش قائل شده‌ایم و او را تکریم کرده‌ایم. لذا در این مکتب، زنا و همجنس‌بازی و انواع انحرافات جنسی آزاد است.

این تکریم در تک‌تک این گزاره‌ها نه‌تنها معقول، علمی و منطقی نیست بلکه هرگز تحقق نیافت. مثل آنجا که می‌گوید انسان آزاد است تا آنجا که آزادی فرد و جامعه را آسیب نزند. این مرز را چه کسی تعیین می‌کند؟ چه کسی می‌تواند مرز آزادی افراد و جامعه را تشخیص دهد؟

اما قرن‌ها پیش‌تر از عصر روشنگری، با ظهور اسلام معنای گسترده‌تری از کرامت ترویج شد. از منظر دین اسلام انسان صاحب کرامت است، یعنی ارجمند و بزرگوار، عزیز و سرفراز. قرآن آشکارا اعلام می‌کند که انسان، از کرامت و شرافت ذاتی برخوردار است. وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ (اسرا، ۷۰). و در کنار این کرامت ذاتی دارای کرامت اکتسابی نیز هست. بدین‌صورت که با کسب معارف و انجام اعمال و رفتارها، دارای کرامت بیشتری خواهد شد.

تکامل این صفتِ والا در انسان مسیر ویژه‌ای دارد که از مسیر تأمین کرامت در غرب متمایز است و تأمین آن، همانا توجه و تأکید بر حقوق انکارناپذیرِ هم مادی و هم معنوی انسان‌ها است. توجه و تأکید بر حق زندگی پاک و شایسته، حق مالکیت، ثروت، امنیت، رفاه و تحصیلات و دانش عالی؛ حق برخورداری از نعمت‌های زمین، حق تسخیر طبیعت؛ حق برخورداری از آزادی‌های سیاسی- اجتماعی؛ حق برخورداری از جایگاه بلند در نظام هستی، حق پرستش و عبادت، حق انجام مراسم و مناسک دینی؛ و برابری حقوق با دیگر انسان‌ها و نفی نظام ارباب - رعیتی.

تکریم در اسلام نیز بر اصولی غیر از آنچه در مکتب لیبرالیسم دیده شد، پابرجاست.

۱. تکریم انسان از نظر اسلام در چارچوب عقل و شرع معنا می‌یابد، و با عمل در این چارچوب علاوه بر کرامت ذاتی به کرامت والای اختیاری می‌رسد.

۲‌. کرامت انسان در اسلام، یعنی ضمن تأمین عقلانی غرایز، عقل نیز با اتصال به وحی تکمیل می‌شود.

۳. از نظر اسلام، انسان‌ها (مرد یا زن) در پوشش خود باید، شرایط خاصی را رعایت کنند. مثلاً افراد مجاز نیستند عریان در جامعه حاضر شوند. چرا؟ زیرا اجتماع محل حضور افکار انسان‌هاست نه جایی برای توجه به جسم و تأمین غرایز. اگر فقط خانواده محل تأمین غرایز باشد، اجتماع پتانسیل حفظ کرامت انسان‌ها را بیشتر خواهد داشت.

۴. از نظر اسلام محدوده حلال و حرام‌ها مشخص شده (بقره، ۱۷۳-۱۷۲) و آزادی در خوردن و آشامیدن نیز مشروط به عدم اسراف است.

۵. اسلام آزادی هجو، بیهوده‌گویی، تمسخر و غیبت را مجاز نمی‌داند (حجرات، ۱۲-۱۱؛ لقمان، ۶) و چنین اعمالی خلاف کرامت انسانی است.

۶. از نظر اسلام بی‌بندوباری‌های جنسی مجازات شدید دنیوی و اخروی دارد (نور، ۳-۲).

۷. از نظر اسلام اصالت نه در فرد یا جمع، بلکه در حق است و متناسب با آن فرد یا جمع را مورد توجه قرار می‌دهد، لذا تکریم انسان در حق‌گرایی اوست.

۸. تکریم انسان در اسلام در تساهل و تسامح لیبرالی نیست. از نظر اسلام اندیشه و عقاید تا زمانی که از مسیر حق، منطق، ادب و قانون خارج نشود، پذیرفته است. همچنین اسلام در مقام اجرای قوانین اسلامی یا مجازات مجرمان و اخلال‌گران در نظم اجتماعی، معامله و سازش نمی‌کند.

حال با توجه به آنچه مطرح شد متوجه می‌شویم اسلام مکتبی است که آزادی و کرامت افراد را در چهارچوب خاصی تعریف می‌کند و این باعث تنگ‌تر شدن مفهوم آزادی نیست بلکه در مقابل اموری که آزادی دیگران را سلب می‌کند با دقت و ظرافت بیشتری می‌ایستد. به‌عنوان مثال نمی‌توانیم محیط را فاسد کنیم یا بستر فسق را مهیا کنیم سپس از مردم بخواهیم آلوده نشوند این عین اسارت است نه آزادی.

حال سوال را جزئی‌تر طرح می‌کنیم؛ آیا حجاب زن مایه تکریم اوست یا خیر؟

رهبر انقلاب می‌فرمایند: "حجاب تکریم آن کسی است که در حجاب است. حجاب زن تکریم زن است". آیت الله خامنه‌ای با اشاره به تاریخ اروپا و تاریخ ایران باستان اشاره می‌کند که در آن زمان، زنان بر روی صورت خود حجابی می‌انداختند تا چشم‌ها به آنها نیفتد. ایشان این عمل را تکریم زن می‌دانند در ادامه می‌فرمایند: «در ایران باستان زن‌های اعیان و اشراف و رؤسا، همه با حجاب بودند. زن‌های افراد پایین و طبقات پست نه، بی‌حجاب هم می‌آمدند. مانعی هم نبود. اسلام آمد این تبعیض را کنار گذاشت… این تکریم مال همه زنان است. این نظر اسلام است »(۱۳ دی ۱۳۸۶ دیدار با دانشجویان دانشگاه‌های استان یزد)

«از طرفی در جامعه اسلامی زن مسلمان دارای حرمت و شخصیت ویژه است که حجاب و پوشش زن مظهر حرمت و شخصیت وی به شمار می‌رود. حجاب نشانه تکریم زن است و اسلام حرمت و تکریم را برای تمام زنانی که در ورای حجاب قرار می‌گیرند قائل می‌شود.» (در دیدار عمومی خواهران در هفته زن ۱۷ آذر ۱۳۷۲)

رهبر معظم انقلاب حجاب و آن حفاظ زنانه را احترام به زن و مظهر تقوا می‌داند. (۱۳ بهمن ۱۳۷۷، در دیدار با جوانان)

در اینجا دو نکته حائز اهمیت است یکی تأکید وجود حجاب در تاریخ قبل از اسلام و همچنین در روم باستان و تکریم زن به واسطه حجاب در آن دوران. (یعنی یکی از نشانه‌های تکریم زن حجاب بوده است) و دوم، برداشتن تبعیض میان زنان اشراف و زنان از طبقات پایین. که البته دومین نکته ریشه در کرامت‌بخشی به زن در نگاه توحیدی اسلام دارد. بحث توحیدی حجاب بسیار مفصل است اما آنچه در این سخنان می‌توان دریافت، مبارزه با نوعی طبقه‌بندی در بین زنان یک جامعه است و برداشتن این تبعیض میان آنان تا آنجا که همه زنان از این نعمت الهی برخوردار شوند. چرا که جامعه‌ی توحیدی، یک جامعه بی طبقه است. یک جامعه‌ای که گروه‌های انسان‌ها در آن جامعه از یکدیگر برحسب حقوق و مزایا جدا نشدند.(طرح کلی اندیشه‌ی اسلامی در قرآن، ص ۲۱۰)

سخن نو، دقیقاً معطوف به این نگاه است که حجاب نه‌تنها سلب آزادی نیست بلکه به‌دنبال تأمین آزادی بیشتر است، نه‌تنها خدشه به کرامت انسان‌ها نیست بلکه اوج تکریم اوست و نه‌تنها تبعیض نیست بلکه وسیله‌ای برای برچیدن تبعیض‌ها است.

کد خبر 5943908

منبع: مهر

کلیدواژه: حجاب و عفاف عفاف و حجاب خانواده قوه قضاییه بارش باران هلال احمر جمهوری اسلامی ایران دستگیری زنان اعتیاد آلودگی هوا سازمان هواشناسی شهرداری تهران وضعیت جوی کشور رضا مراد صحرایی قاچاق خانواده مواد مخدر نظر لیبرالیسم مکتب لیبرالیسم کرامت انسان ها تکریم انسان نظر اسلام نیست بلکه تکریم زن اگر فرد نه تنها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۱۶۷۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تاکید امام جمعه موقت بوکان برلزوم تکریم معلمان

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای استان آذربایجان غربی،  ماموستا ملا کریم رسولی در خطبه‌های نمازجمعه این هفته بوکان با اشاره به رویدادهای تقویمی هفته گذشته گفت: در چند روز گذشته سه رویداد مهم هفته عقیدتی سیاسی در سپاه، معلم و کارگر را پشت سر گذاشتیم که همچون مثلثی قدرت ایمان، دانش و تلاش برای آبادانی کشور را به هم وصل می‌کند.

  وی با اشاره به روز جهانی کارگر و معلم افزود: معلم و کارگر دو قشر از جامعه ما هستند که در عرصه تعلیم‌وتربیت و کار و اشتغال، کشور را به‌پیش می‌برند.

  امام‌جمعه موقت بوکان در ادامه با اشاره به شهادت آیت‌الله مطهری و نام‌گذاری این روز به اسم معلم عنوان کرد: آیت‌الله مطهری فیلسوف و مفسر بزرگ قرن و یکی از معلمان بزرگ در ترویج اندیشه انقلاب بود که خدمات بی‌نظیری در این راستا ارائه نمود.

  وی معلمی را شغلی شریف و شغل انبیای الهی دانست، ابراز کرد: معلمان که توان خود را برای تعلیم‌وتربیت جامع به کار گرفته‌اند، جایگاه، منزلت و مقام عالی در جامعه دارند.

  ماموستا رسولی تصریح کرد: معلم باید پیوسته مورد تکریم جامعه باشد؛ زیرا اگر جایگاه معلم و نقشی که در تربیت نسل‌های مختلف دارد مورد تکریم قرار گیرد، جامعه‌ای آگاه به دانش و باتربیت دینی و اسلامی خواهیم داشت که در عرصه‌های مختلف پیش‌رونده خواهد بود.

همچنین قبل از خطبه های این هفته نمازجمعه مسئول نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه بوکان در سخنانی با اشاره به هفته عقیدتی سیاسی در سپاه ضمن گرامیداشت یاد شهید مرتضی مطهری و فرارسیدن روز معلم و هفته عقیدتی سیاسی در سپاه و بسیج، نامگذاری این ایام را به عنوان هفته عقیدتی سیاسی نشان از پیوند ناگسستنی و دائمی سپاه و بسیج با روحانیت و معنویت دانست.

حجت‌الاسلام محمد جباری افزود: پاسداران و بسیجیان همواره خود را سرباز اسلام، قرآن، ولایت و علمای دینی نامیده اند و این واقعیت را با بذل جان خویش اثبات کرده اند.

وی تصریح کرد: مبانی فکری پاسداران عزیز برگرفته از مبانی فکری امامین انقلاب، شهیدان مطهری و بهشتی و امروز با بازخوانی اندیشه های آیت الله مصباح یزدی در پی تقویت آن مسیر نورانی هستند.